شهـادت اعضـای بدن علیـه انسـان

چیز دیگری که از همه ی اینها مهم‌تر است و باید توجّه داشته باشیم، باید تفکّر داشته باشیم، این است که در روز قیامت، دست ما، پای ما، چشم ما، گوش ما، زبان ما، پوست و گوشت و استخوان ما علیه ما شهادت می‌دهند. و نیز باید بدانیم که این دنیا، دنیای مادّه است و باطن این دنیا آخرت است؛ این دینا عَرَض است و باطن و حقیقتش آخرت است؛ و از نظر قرآن، عالم آخرت عالم حَیَوان است.

قرآن می‌فرماید:

(وَ اِنَّ الدّارَ الاخِرَةَ لَهِیَ الْحَیَوانُ لَوْ کانُوا یَعْلَمُون)[1]

ای کاش می‌دانستیم که عالم آخرت عالم حیات است! همه چیزش حرف می‌زند؛ مار و عقرب در جهنم حرف می‌زنند؛ سرزنش می‌کنند؛ آتش جهنّمش حرف می‌زند، سرزنش می‌کند؛ میوه و قصر و تخت و آب و نعمتهای بهشت با انسان حرف می‌زنند؛ و تسلی می‌دهند؛ و خوشحال می‌کنند.

لذا در روز قیامت، علاوه بر اینکه روحش شعور دارد، تمام اعضا و جوارحش شعور دارند؛ حرف می‌زنند؛ هم حرف می‌زنند و هم حرف می‌شنوند. آیات فراوانی در این باره هست. از جمله این آیه:

(حَتّی اِذا ما جاءوُها شَهِدَ عَلَیْهِمْ سَمْعُهُمْ وَ اَبْصارُهُمْ وَ جُلُودُهُمْ بِما کانُوا یَعْمَلوُنَ ـ وَ قالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَیْنا قالُوا اَنْطَقَنَا اللهُ الَّذی اَنْطَقَ کُلَّ شَیءٍ وَ هُوَ خَلَقَکُمْ اَوَّلَ مَرَّةٍ وَ اِلَیْهِ تُرْجَعُونَ)[2]

پناه بر خدا از آن روزِ رسوائی! می‌فرماید: می‌آیند در صف محشر؛ چشم آنان علیه آنان شهادت می‌دهد که چشم چرانی کرده یا فیلمهای کذائی از ویدئو تماشا کردی در فلان ساعت، فلان روز. گوش آنها علیه آنها شهادت می‌دهد؛ می‌گوید: موسیقی و ساز و آواز گوش دادی. زبان آنها علیه آنها شهادت می‌دهد. می‌گوید: غیبت کردی؛ دروغ گفتی؛ ناسزا گفتی، بالاخره زخم زبان زدی، حرف نابجا زدی. پوست آنها علیه آنها شهادت می‌دهد؛ می‌گوید: مگر بدن تو و دست تو بدن نامحرم را لمس نکرد؟ و بالاخره پوست و گوشت و استخوان علیه انسان شهادت می‌دهند. این آقا وحشت‌زده می‌شود؛ این خانم وحشت‌زده می‌شود؛ به التماس می‌افتد؛ به اینها می‌گوید: (لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَیْنا) اتّفاقاً قرآن می‌فرماید که با گوشش، با چشمش، با زبانش خطاب به پوست بدن می‌گوید:

(قالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُم عَلَیْنا) چرا علیه ما شهادت می‌دهی؟ آن هم همان جواب زمین را می‌دهد؛ جواب خواهد داد:

(قالُوا اَنْطَقَنا اللهُ الَّذی اَنْطَقَ کُلَّ شَیءٍ)

من در دنیا شعور داشتم اما اجازه نداشتم که حرف بزنم؛ اجازه نداشتم علیه تو شهادت بدهم. اما حالا خدا مرا به نطق درآورد و می‌گوید که علیه تو شهادت بدهم.

این آیه ی شریفه به ما می‌گوید: در روز قیامت همه ی اعضا و جوارح ما علیه ما یا لَهِ ما شهادت می‌دهند. آن کسانی که روی پا ایستاده و عبادت کرده‌اند، در روز قیامت همان پا به نفع آنان شهادت می‌دهد که خدایا من در دنیا خسته می‌شدم؛ این روی من می‌ایستاد و مناجات می‌کرد. در دل شب نماز شب می‌خواند؛ قنوت بجا می‌آورد. آن دستی که به فقرا و ضعفا رسیدگی کند در روز قیامت می‌گوید: خدایا! او به واسطه ی من به فقرا و به ضعفا رسیدگی کرد. آن زبانی که ذکر بگوید، آن گوشی که قرآن بشنود، آن گوشی که منبر بشنود، روز قیامت لَهِ انسان شهادت می‌دهد. اما آن چشم و گوشی که فیلمهای کذائی از ویدئو تماشا کند و ساز و آواز و موسیقی بشنود، آن زبانی که غیبت کند، در روز قیامت علیه انسان شهادت می‌دهند. آن پایی که رو به گناه رفته است، آن دستی که العیاذ بالله دزدی کرده است، کم فروشی کرده است، به صورت کسی سیلی زده است، این دست روز قیامت علیه او شهادت می‌دهد.

به فرموده ی قرآن، بعضی اوقات این انسان نابکار لجوج، وقتی که زمین و زمان، ملائکه، پیغمبر خدا و ائمه ی طاهرین(ع) علیه او شهادت می‌دهند، منکر می‌شود. وقتی منکر شد دیگر زبان نمی‌تواند حرف بزند:

(اَلْیَوْمَ نَخْتِمُ عَلی اَفْواهِهِمْ وَ تُکَلِّمُنا اَیْدیهِمْ وَ تَشْهَدُ اَرْجُلُهُمْ بِما کانُوا یَکْسِبُونَ)[3]

یعنی اگر این انسانِ لجوج، لج‌بازی کرد دیگر زبانش مُهر شود؛ اما اعضاء و جوارحش علیه او شهادت می‌دهند. در جای دیگر می‌فرماید:

(وَ لا تَقْفُ ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ اِنَّ السَّمْعَ و الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ کُلُّ اوُلئِکَ عَنْهُ مَسْؤُلاً)[4]

یعنی ای انسان! مواظب باش! شایعه پراکنی نکن؛ سوء ظنّ به دیگران نداشته باش؛ مواظب گفتارت باش! با علم بر جلو، پیروی از علم کن نه از چیز دیگری. بعد قرآن کریم می‌فرماید: توجّه به این داشته باش که:

(اِنّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ کُلُّ اُولئِکَ کانَ عَنْهُ مَسْؤُلاً)

ظاهر تو و باطن تو در روز قیامت علیه تو شهادت می‌دهند. از این آیه ی شریفه می‌فهمیم که علاوه بر اینکه گوشت و پوست و استخوان و اعضاء انسان علیه انسان شهادت می‌دهند، دل انسان، روح انسان، هُویّت انسان، در روز قیامت علیه انسان شهادت می‌دهد.

این بحث یک بحث دقیق عرفانی هم دارد که الآن مورد بحث من نیست؛ و آنچه الآن مورد بحث من است، این است که: زن و مرد! از شما تقاضا دارم مواظب باشید در روز قیامت به واسطه ی زمان و مکان، به واسطه ی در و دیوار، به واسطه ی گوشت و پوست و استخوان خود، به واسطه ی چشم و گوش و زبان خود، به واسطه ی هویّت خود رسوا نشوید! رسوائی کاری است مشکل. بالاترین دردها برای انسان رسوائی است. اگر خدای نکرده یک کسی در دنیا گناه کند، مردن را بر رسوا شدن ترجیح می‌دهد. زنی اگر کار بدی انجام داده باشد ـ هر چه هم پست باشد ـ دوست دارد بمیرد اما رسوا نشود. این مرد و زن که می‌خواهند رسوا نشوند باید توجه داشته باشند که روز قیامت روز رسوائی است؛ روزی است که خدا و پیغمبر و ائمه ی طاهرین و حضرت زهرا(س) و ملائکه ی مقرّب خدا، در و دیوار، زمان و مکان و بالاخره تمام اعضا و جوارح انسان، لَهِ انسان یا علیه انسان، شهادت می‌دهند. توجّه به این مطلب داشته باشید! شبانه روز اقلاً یک یا دو یا سه مرتبه، بعد از نمازهایتان، وقتی که بیکارید، وقتی که خانم از کارِ خانه‌اش فارغ می‌شود، وقتی که شما در بازار مشغول کارید یا از کارتان فارغ شدید، قدری در خود فرو روید؛ این بحث را قدری تحلیل کنید؛ قدری رویش فکر کنید که:

«تَفَکُّرُ ساعَةٍ خَیْرٌ مِنْ عِبادَةِ سَنَةٍ»

به این مطالب توجّه کنید! زیرا این توجّه ماست که سعادت می‌دهد؛ هم برای دنیای انسان و هم برای آخرت انسان. همین توجّه‌ها و تفکّرهاست که انسان را متوجّه و متفکّر می‌کند؛ یعنی مَلکه ی توجّه و تفکّر برای انسان پیدا می‌شود. خوشا به حال آن کسی که مَلکه ی توجّه و ملکه ی تفکّر داشته باشد. به طور ناخودآگاه، به طور خودکار توجّه داشته باشد. قرآن می‌فرماید: اگر این حالت برایش پیدا شود، دیگر خدا دست او را می‌گیرد و لحظه به لحظه بالا می‌برد:

(فی بُیُوتٍ اَذِنَ اللهُ اَنْ تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فیها اسْمُهُ ...)[5]

بعد می‌فرماید:

(رِجالٌ لا تُلْهیهِمْ تِجارَةٌ وَلا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللهِ)[6]

آنهائی که ملکه ی تفکّر و توجّه دارند، تجارت و کار دنیا از خدا غافلشان نمی‌کند.

 

مراحل شهادت و گواهی در روز قیامت

بعد از مشاهده ی آیات قرآن ، معلوم می شود که اعضا و جوارح ما هم اکنون در حال حمل شهادت هستند تا در روز قیامت ادای شهادت نمایند .

شاهد باید هنگامی که جرمی واقع می شود ، آن را ببیند ( حمل شهادت )و از وقوعش آگاه شود تا بتواند آن را نزد قاضی شهادت دهد (بیان وادای شهادت ) .

پس امروز همه ی اعضای ما در مرحله ی حمل شهادت هستند ، یعنی  حضور دارند ، ومی بینند که ما چه کار می کنیم  . این اعضاء و جوارح درک و شعور دارند که هم می توانند حمل شهادت کنند و هم روز قیامت ، آن را بیان کنند .

 نه تنها اعضا و جوارح بلکه زمین زیر پای ما نیز حمل شهادت می کند و روز قیامت نیز ادای شهادت می نماید .⁴

آری ! همان قدرتی که الان به این زبان توانایی حرف زدن داده است ، در روز قیامت به دست و پا و گوش ما نیز توانایی حرف زدن خواهد داد .⁵

نکته ی جالبی که در آیه ی 65 یس مشاهده می شود این است که در روز قیامت بر زبان هایی که در دنیا قدرت تکلم داشته اند ، مهر زده می شود و نمی توانند حرف بزنند ، اما در عوض در آخرت به تمام اعضای بدن که در دنیا نمی توانستند حرف بزنند ، قدرت تکلّم داده می شود.

 

پی نوشت ها:

 

[1]. سوره ی عنکبوت، آیه 64. ترجمه: «به درستی که سرای آخرت (سرای) حیات و زندگی است به طوری که همه ی آنچه که در آنجا است جان دارد) اگر (این مشرکان) بدانند».

[2]. سوره ی فصّلت، آیات 20 و 21. ترجمه: «تا آنگاه که همه ی (دشمنان خدا) به دوزخ درآیند، گوش و چشم و پوستشان علیه آنها گواهی دهند. اینان به پوست (و سایر اعضاء) می‌گویند که چرا علیه ما شهادت دادید؟ گویند: آن خدائی که همه چیز را به نطق آورد ما را نیز گویا کرد آن (خدائی) که شما را اول بار آفرید و به سوی او باز می‌گردید».

[3]. سوره ی یس، آیه ی 65. ترجمه: «امروز است که بر دهان آن کافران مهر (خموشی) زنیم و دستهایشان با ما سخن گویند و پاهایشان به آنچه کرده‌اند گواهی دهند».

[4]. سوره ی اسراء، آیه 36. ترجمه «آنچه را که به آن علم نداری پیروی مکن که چشم و گوش و دل همه مسؤولند».

[5]. سوره ی نور، آیه ی 36. ترجمه: «در خانه‌هایی خدا رخصت داده که آنجا رفعت یابد و در آن نام خدا یاد شود».

[6]. سوره ی نور، آیه ی 37. ترجمه: «پاکمردانی که کسب و تجارت (و مانند آن) آنان را از یاد خدا غافل نگرداند».