ألَّذِینَ
یَنقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِن بَعْدِ مِیثَاقِهِ وَیَقْطَعُونَ مَآ
أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ وَیُفْسِدُونَ فِى الْأَرْضِ أُوْلَئِکَ
هُمُ الْخَاسِرُونَ(بقره، 27)
(فاسقان)
کسانى هستند که پیمان خدا را پس از آنکه محکم بستند مى شکنند، و
پیوندهایى را که خدا دستور داده برقرار سازند قطع مى نمایند، و در زمین
فساد مى کنند، قطعاً آنان زیانکارانند.
علاّمه
مجلسى قدس سره به دنبال آیه ى؛ «ویقطعون ما امر الله به ان یوصل» ( رعد/
25) یکصد و ده حدیث درباره ى اهمیت صله ى رحم، بیان کرده، آنها را مورد
بحث قرار داده است. ( بحار، ج71، ص 87) در اینجا برخى از نکات جالبى که در
آنها آمده را نقل مى کنیم:
* با بستگان خود دیدار و رابطه داشته باشید، هر چند در حدّ نوشاندن آبى باشد.
* صله ى رحم، عمر را زیاد و فقر را دور مى سازد.
* با صله ى رحم، رزق توسعه مى یابد.
* بهترین قدمها، قدمى است که براى صلهى رحم و دیدار اقوام برداشته مى شود.
* در اثر صله ى رحم، به مقام مخصوصى در بهشت دست مى یابید.
* به سراغ بستگان بروید، گرچه آنها بى اعتنایى کنند.
* صلهى رحم کنید هر چند آنها نیکوکار نباشد.
* صلهى رحم کنید، گرچه به اندازهى سلام کردن باشد.
* صلهى رحم، مرگ و حساب روز قیامت را آسان مى کند.
* صلهى رحم باعث تزکیه عمل و رشد اموال مى شود.
* کمک مالى به فامیل، بیست و چهار برابرِ کمک به دیگران پاداش دارد.
* صلهى رحم کنید، گرچه یکسال راه بروید.
* کسى که صلهى رحم را ترک کند، بویى از بهشت به او نمى رسد.
امام صادق علیه السلام مى فرماید: «پدرم سفارش کرد، با افرادى که با
فامیل خود رابطه ندارند، دوست مشو». (تفسیر راهنما و نورالثقلین)
یَآ
أَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَابْتَغُواْ إِلَیْهِ
الْوَسِیلَةَ وَ جَاهِدُواْ فِى سَبِیلِهِ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ (مائده، 35)
اى کسانى که ایمان آوردهاید! از خدا پروا کنید و (براى تقرب) به سوى او وسیله بجویید، و در راه او جهاد کنید، باشد که رستگار شوید.
1.
ایمان «آمنوا»، تقوا «اتّقوا اللَّه»، شفاعت «وابتغوا الیه الوسیلة» و
جهاد «وجاهدوا فى سبیله»، راه سعادت و رستگارى است. «لعّلکم تفلحون»
2. براى رسیدن به فلاح، هم باید گناهان را ترک کرد، «اتّقوا اللَّه» هم باید طاعات را انجام داد.«وابتغوا الیه الوسیلة»
3. کارهاى خیر همه زمینه و وسیلهى سعادتند. (البتّه اگر با گناه خود آن زمینهها را از بین نبریم.) «لعلّکم تفلحون»
یَآ أَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لَا تَخُونُواْ اللَّهَ والرَّسُولَ وَتَخُونُواْ أَمَانَاتِکُمْ وَ أَنتُمْ تَعْلَمُونَ (انفال، 27)
اى کسانى که ایمان آوردهاید! به خدا و پیامبر خیانت نکنید و آگاهانه به امانتهاى خود خیانت نورزید.
در فرهنگ قرآن، امانت مفهوم وسیعى دارد و تمام شئون زندگى سیاسى، اجتماعى و اخلاقى را شامل مىشود از جمله:
الف) تمام نعمتهاى مادّى و معنوى مثل مکتب، قرآن، رهبر، فرزند وآب وخاک.
ب) اهلبیت پیامبرعلیهم السلام.( ملحقات احقاقالحقّ، ج 14، ص 564)
ج) هم خودمان، امانت براى خویشتنیم، «انّکم کنتم تختانون أنفسکم»( بقره، 187) و هم جامعه براى ما.
د) انفال، غنائم، خمس، زکات و اموال عمومى. (ورود آیه در سوره انفال وغنائم جنگ بدر)
ه) امامباقرعلیه السلام فرمود: احکام دین، فرائض و واجبات الهى، امانت است.( تفسیر نورالثقلین)
و) حکومت ومسئولیّت.
بنابراین
نافرمانى و ادا نکردن حقوق و وظایف خود در ارتباط با این امانتها، خیانت
است، چنانکه ابن عبّاس مىگوید: هرکس چیزى از برنامههاى اسلامى را ترک
کند، یک نوع خیانتى به خدا و پیامبر مرتکب شده است.( تفسیر نمونه) همان
گونه که پیشى گرفتن ناصالحان بر صالحان در مسئولیّتهاى اجتماعى، خیانت به
خدا و رسول و مسلمانان است.
پیامبراکرمصلى الله علیه وآله فرمودند:
کسى که در امانت خیانت کند در حقیقت منافق است، هرچند روزه بگیرد و نماز
بخواند و خود را مسلمان بداند. و امام صادقعلیه السلام فرمودند: نماز و
روزهى مردم شما را نفریبد، زیرا گاهى همهى آنها از روى عادت است. مردم را
با راستگویى و اداى امانت امتحان کنید و بشناسید.( کافى، ج2، ص104)
خیانت نکردن در امانت از وظایف و حقوق انسانى است، بنابراین حتّى به امانت غیر مسلمان هم نباید خیانت کرد.
مراحل سیر وسلوک
وَلَوْ
أَنَّهُمْ رَضُواْ مَآ آتَاهُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَقَالُواْ حَسْبُنَا
اللَّهُ سَیُؤْتِینَا اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَرَسُولُهُ إِنَّآ إِلَى
اللَّهِ رَاغِبُونَ
(توبه، 59)
اگر
آنان به آنچه خدا و پیامبرش به آنان دادهاند راضى مى شدند و مىگفتند:
خداوند (و آنچه او صلاح بداند) براى ما بس است، خدا و پیامبرش به زودى از
فضل خود به ما خواهند داد و ما تنها به پروردگار، راغب و امیدواریم، (اگر
چنین مى گفتند، براى آنان بهتر بود).
در این آیه چهار مرحله مطرح شده است:
1. رضا و تسلیم به تقدیر الهى. «رضوا ما آتاهم اللَّه»
2. اظهار رضایت به زبان. «قالوا حسبنا اللَّه»
3. امید به فضل و کرم الهى. «سیؤتینا ...»
4. بى توجّهى به دنیا و رغبت به خداوند. «الى اللَّه راغبون»
به تو خیانت می کنند ٬ تو نکن
تکذیبت میکنند ٬ آرام باش
تو را می ستایند ٬ فریب مخور
تو را نکوهش می کنند ٬ شکوه مکن
مردم شهر از تو بد می گویند ٬ اندوهگین مشو
همه مردم تو رانیک می شمارند ٬ مسرور مباش ٬
آنگاه تو از ما خواهی بود.
حضرت امام باقر (ع)